De Midwinterhoorn, oeroude vertolker van een sterk verlangen naar het voorjaarslicht.

Holten – Nog altijd dragen de weemoedige klanken van de midwinterhoorn in Holten over het Vletgoar tot ver over het Holterbroek. Hoe lang nog? Voorlopig nog wel.

Gerard Efftink en Jan Veldhuis zijn vanaf 1 december tot 6 januari in Holten te horen. Zullen de midwinterhoorns in Holten verstommen als zij er mee stoppen? Een feit is wel dat zij de laatste Holtenaren zijn die de komende tijd, op diverse plaatsen, het speciale geluid van de midwinterhoorn zullen laten weerklinken. Gerard Efftink, afkomstig uit het Twentse Delden, werd daar al vroeg met het midwinterhoornvirus besmet. Jan Veldhuis leerde zichzelf het blazen aan, nadat hij een minder goede hoorn had aangeschaft. Het geluid was niet wat hij er van verwachtte.

Hij bewerkte de hoorn zelf opnieuw en daarna was het geluid vele malen mooier. Het zou zijn eerste midwinterhoorn zijn, die hij zelf gemaakt had. Nu 25 jaar later heeft hij ongeveer 60 midwinterhoorns op zijn naam staan. Stuk voor stuk, prachtexemplaren. Nog ieder jaar vervaardigt hij in zijn vrije tijd nieuwe midwinterhoorns, hoewel het de laatste jaren minder geworden is. Midwinterhoorns worden gemaakt uit zacht hout. Meestal is dat berkenhout, maar ook de els en de waterwilg komen er voor in aanmerking.

Het mooiste hout voor de hoorns groeit aan de slootkant. Door de wind en de elementen krijgen ze hun natuurlijke kromming. Je zoekt ze, zaagt ze door midden en dan begint het uithollingproces. Belangrijk is, dat ze van binnen super glad zijn, zodat het geluid in de hoorn zijn prachtige klank vloeiend naar buiten kan brengen. Het geluid wordt gemaakt door vibratie van de lippen op het mondstuk. Het klinkt allemaal zo simpel. Demonstratief laat Jan Veldhuis nog even een minuut lang het monotone geluid van zijn hoorn door de kamer klinken. “Het is een hobby, die je maar gedurende een korte periode per jaar kunt beoefenen:” Jan Veldhuis heeft er een ware studie van gemaakt. De toehoorder raakt enthousiast door zijn verhaal. “Het is van oudsher een verlangen naar het licht in het voorjaar. Het feest van de zonnewende in lang vervlogen tijden”. Later werden deze oeroude gebruiken ingepast in het christendom”

Gerard Efftink leerde het blazen van een oudere broer. In 1982 begon hij, toen hij in Holten kwam wonen, met een midwinterhoorngroep. Vijftien man sterk, bliezen ze de sterren van de hemel. Dat werd al snel minder. Nu ruim 25 jaar later, blazen ze al jaren met zijn tweetjes. “Nee, we blazen niet tegelijk. Één begint en de ander geeft dan een antwoord”. Gerard vindt het prima dat het slechts een korte periode van het jaar is, dat er geblazen wordt. Na anderhalve maand is het ook weer mooi geweest en wordt de hoorn weer voor een jaar opgeborgen. Voorlopig hebben ze nog een heel programma af te werken. Zo zullen ze onder meer op 17 december, vanaf half acht hun droefgeestige verlangen naar licht laten weergalmen over het Vletgoar. Op 14 en 21 december zijn ze, tussen 14.00 en 15.00 uur, te beluisteren bij de Plaggenweg op de Holterberg. Vroeg op de kerstavond, vanaf 16.30 uur zullen de diepdragende tonen weerklinken over de Canadese Begraafplaats. Daar zullen de midwinterhoornklanken zich vermengen met die van de doedelzakken, ter herdenking van de vele jonge soldaten, die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Het is niet altijd het mooiste weer in de winterperiode. Dat is misschien wel één van de redenen, dat er zoveel afvallers zijn. Mocht er belangstelling zijn voor de rituelen rondom de midwinterhoorn neem dan contact op met Jan Veldhuis. Telefoon 0548 362262.

(Foto en tekst Teun Deijk)