Nederlanders stonden rond 1900 niet bekend als grote drinkers als je het vergelijkt met andere Europeanen. Volgens het CBS was het hoofdelijke gebruik van bier, wijn en gedistilleerd in de jaren 1900-1904 in Nederland 5,6 liter pure alcohol. Dat was de helft van het hoofdelijke gebruik in Denemarken (10,8 liter) en Engeland (11,2 liter).
Blauwe Knoop
Voor 1900 was dat een ander verhaal. In 1830 werd er gemiddeld zo’n 8 tot 10 liter pure alcohol per hoofd van de bevolking genuttigd. Drankmisbruik was destijds een groot maatschappelijk probleem. Een heuptasje was destijds niet hip, maar bijna iedere man bezat een heupflesje met drank. Een van de redenen van het grijpen naar de fles waren de slechte werkomstandigheden waarin arbeiders verkeerden. In 1842 werd de ‘Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van het Gebruik van Sterke Drank’ opgericht. De vereniging stond ook wel bekend als de ‘Blauwe Knoop’.
Dalende en stijgende cijfers
Later rond 1930 waren het de predikanten, schoolmeesters en artsen die de Nederlandse bevolking waarschuwden tegen de gevaren van sterke drank. Mede door hen en de regels rondom drank, de accijnsverhogingen en de ontwikkelingen in de maatschappij kwam er een beweging op gang die succes oogstte. Het gedistilleerd gebruik daalde volgens het CBS van ongeveer 4 liter tot minder dan 1 liter per hoofd eind jaren dertig. In de jaren zestig van de vorige eeuw steeg de alcoholconsumptie echter weer enorm. Hetzelfde niveau van 1830 werd toen weer bereikt.
En hoe zit dat met de cijfers van nu?
De jaren zestig en zeventig staan bekend als decennia waarin heel veel werd gedronken. Zo dronken Nederlanders in 1979 gemiddeld 9,09 liter pure alcohol per hoofd van de bevolking. In 2017 was dit 7 liter. Een daling van 23 procent.
In maart 2020 verscheen in het nieuws dat steeds meer Nederlanders niet drinken of hooguit een glas per dag. Vrouwen en ouderen laten daarbij het vaakst de alcohol aan zich voorbij gaan. In 2019 gaf 41 procent van de volwassenen in een enquête aan helemaal geen alcohol te drinken of zich te beperken tot één glas per dag. Vijf jaar eerder zei 37 procent dit. Dalende cijfers, alhoewel de vraag naar een inbouw wijnkoelkast of wijnkast wel steeds meer toeneemt. Naast deze cijfers sporten Nederlanders veel meer en vooral vrouwen sporten wekelijks 2 á 3 keer per week in een complete sportoutfit met sport bh.
